Alkmaar

Je leest het elk jaar weer in het nieuws: het gaat niet goed met de leesvaardigheid in Nederland. Jongeren van 15 jaar scoren slecht op het gebied van lezen en maar liefst 3 miljoen mensen tussen de 16 en 75 jaar hebben moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. Daarom kwam de provincie Limburg met een plan: we geven mensen met een laag inkomen een gratis bibliotheekabonnement. Als het aan de SP Alkmaar ligt, nemen we dat prachtige initiatief over.

Gevolgen

Moeite hebben met lezen en schrijven heeft gevolgen. Zo hebben mensen meer moeite om een baan te vinden en hebben ze vaker schuldhulpverlening nodig. Ze zijn vaker afhankelijk van een uitkering en hebben moeite om de juiste hulp te vinden, bijvoorbeeld als ze ziek zijn. En ze hebben moeite met het gebruiken van een smartphone of computer. Goed kunnen lezen is dus erg belangrijk en de bibliotheek is dé ideale organisatie die hierbij kan helpen. Maar er is een probleem.

Wettelijke taak

De bibliotheek heeft een wettelijke taak om leesbevordering te stimuleren. Ze willen iedereen dezelfde kans geven om goed mee te kunnen doen in onze maatschappij. Daarom zijn veel activiteiten in de bibliotheek ook gratis dankzij subsidies. Maar om boeken te kunnen lenen heb je een abonnement nodig. En dat abonnement is niet gratis.

Alkmaarpas

In de gemeente Alkmaar kun je, als je weinig geld hebt, de Alkmaarpas krijgen. Dankzij deze pas kun je €10 korting krijgen op een bibliotheekabonnement dat normaal €27,50 kost. Als je weinig geld hebt en bijvoorbeeld 50 euro per week overhoudt voor boodschappen, dan is €17,50 veel geld. Ik hoor mensen wel eens zeggen: ‘Ja, maar dan moet je sparen. Elke week leg je een beetje geld opzij en dan red je het wel’. Of: ‘Ja, maar je kunt ook naar de bibliotheek en daar lezen en studeren hè? Je hóéft die boeken niet mee naar huis te nemen’. Tegen die mensen wil ik zeggen: ‘Zo maak je leesbevordering een individueel probleem.’

Een collectief probleem

En het individualiseren van een maatschappelijk probleem betekent dat je tegen mensen zegt: ‘Het is je eigen schuld, dus zoek het maar uit’. Zo werkt het niet. Laaggeletterdheid is namelijk géén individueel probleem. Het raakt ons allemaal. Volgens Stichting Lezen en Schrijven kost laaggeletterdheid onze samenleving €257 miljoen aan extra gezondheidszorg. Bijna 100.000 mensen leven in armoede door laaggeletterdheid en dit kost onze samenleving €95 miljoen per jaar. 58.000 mensen hebben geen betaalde baan omdat zij moeite hebben met taal en/of rekenen. Zij lopen daardoor gezamenlijk €167 miljoen aan netto-inkomen mis.  

Gratis bibliotheekabonnement

Dus hoezo is leesbevordering een individueel probleem dat mensen individueel moeten oplossen? Het kost ons als maatschappij veel minder geld om bibliotheekabonnementen te betalen voor mensen die weinig geld hebben. Laten we dus solidair zijn en mensen gelijkwaardig behandelen. Dat kunnen we doen door in Alkmaar, net als in de provincie Limburg, mensen met weinig inkomen een gratis bibliotheekabonnement te geven.