Alkmaar

Op 14 maart is het 137 jaar geleden dat de filosoof en grondlegger van het socialisme Karl Marx zijn laatste adem uitblies. Hij stierf als stateloos burger, omdat zijn geboorteland Duitsland hem in 1849 voor de zoveelste en laatste keer het land uitwees. Na een kort verblijf in Parijs vertrok hij in 1850 met zijn familie naar Londen, waar hij de rest van zijn leven zou blijven wonen

In de leeszaal van het British Museum hield hij zich bezig met zijn economische studies. In het British Museum is zijn vaste werkplaats in het gebouw al vele jaren een pelgrimsoord voor bewonderaars van zijn werk.

Financieel ging het Marx lange tijd slecht: in maart 1850 werd hij met zijn gezin, met vier kleine kinderen, uit zijn woning gezet en werden zijn bezittingen verbeurd verklaard. Dankzij  meerdere voorschotten op zijn moeders erfenis en financiële hulp van zijn vriend en grootste fan de textielfabrikant Friedrich Engels kon hij zijn gezin onderhouden. Pas aan het einde van de  jaren zestig werden de financiële zorgen voor het gezin Marx minder toen hem bij het overlijden van zijn moeder een flinke erfenis ten deel viel.

Op 14 maart mogen we even stilstaan bij de grote filosoof Karl Marx wiens ideeën aan de basis liggen van het gedachtegoed van onze SP en zoveel andere progressieve en socialistische politieke bewegingen in de wereld. Zijn inzichten in het handelen van de mens blijven verbluffen.

Over het kapitalisme in het Communistisch Manifest (1848): "De heersende ideeën van een tijd waren slechts de ideeën van de heersende klassen". "Niet bewustzijn bepaalt het leven, maar het leven bepaalt het bewustzijn in 'Die Deutsche Ideologie' (1845) en "Na mij de zondvloed! is het motto van iedere kapitalist en kapitalistische natie in" 'Het Kapitaal' (1867).

Hij doorzag drank, drugs en godsdienst: "Hoe meer de mens in God plaatst, des te minder houdt hij in zichzelf over" in zijn Parijse manuscripten (1844). "De mens maakt de religie, de religie maakt niet de mens" in 'Zur Kritik der Hegelschen Rechtsphilosophie' (1844), "Godsdienst is de verzuchting van schepsels in nood, behaaglijkheid in een harteloze wereld, geest in toestanden van afstomping. Zij is de opium van het volk" in 'Zur Kritik der Hegelschen Rechtsphilosophie' (1843-1844).

Op het enorme grafmonument van Karl Marx, op Highgate Cemetrey aan de noordkant van Londen, staat in marmer gebeiteld: "De filosofen hebben de wereld slechts verschillend geïnterpreteerd; het komt er op aan haar te veranderen."

Als antwoord op de vraag van de werkster aan Marx op zijn sterfbed wat zijn laatste woorden zouden zijn, antwoordde hij: "Maak dat je wegkomt, laatste woorden zijn voor idioten die nog niet genoeg gezegd hebben!"