Alkmaar

Het conceptvoorstel voor de speciale coronawet, zoals die door het kabinet naar buiten is gebracht en op 1 juli van kracht moet worden, ligt zwaar onder vuur.

Het mag ironisch genoemd worden dat juist de linkse partijen in het parlement met de hardste kritiek op het conceptvoorstel komen. Een conceptvoorstel dat de macht van de overheid om in te grijpen op alle vlakken van de maatschappij sterk vergroot.

Het is bizar dat alle partijen die het felst het neo-liberlaisme aanhangen, waarbij we juist met een terugtredende overheid en deregulering te maken hebben, het meest voelen voor een coronawet waarbij we, volgens Willem Voermans, hoogleraar staatsrecht aan de Universiteit Leiden, “terug lijken te gaan naar de regeerperiode van koopman-koning Willem I (1815-1840)” (in de Volkskrant van 10 juni jl.).

Wie was Koning Willem I ook alweer? Hij was een autoritair regerende vorst, die per decreet regeerde, zelf zijn kabinetten samenstelde en het parlement herhaaldelijk naar huis stuurde als het parlement het niet eens was met zijn besluiten.

Willem I investeerde veel in de infrastructuur van Nederland en was indirect verantwoordelijk voor het zogeheten Cultuurstelsel in Nederlands-Indië, waarbij met name de Javaanse boeren minimaal twintig procent van hun landbouwopbrengsten aan de Nederlandse staat moesten overdragen in ruil voor het gebruik van “Nederlandse grond”. Hoe gelukkig de Javaanse bevolking werd van het Cultuurstelsel, waarbij de lokale bevolking gigantisch werd uitgebuit, valt onder andere te lezen in een van de grootste klassiekers van de Nederlandse literatuur, de ‘Max Havelaar’ van Multatuli.

Willem I zorgde er overigens voor dat hij aandelen had in al de hierboven genoemde projecten en zag zijn persoonlijk vermogen tijdens zijn regeerperiode van 10 miljoen tot 200 miljoen gulden groeien. Maar hoe ons Koninklijk Huis zichzelf al eeuwen verrijkt is een ander verhaal.

In het conceptvoorstel, zoals dat er nu ligt, mogen ministers per ministeriële regeling evenementen weigeren, samenscholingen op plekken verbieden, het openbaar vervoer platleggen en naar believen scholen sluiten. Het parlement wordt min of meer buitenspel gezet: pas nadat een regeling in werking is getreden gaat deze naar Tweede en Eerste Kamer. In een gezond functionerende democratie bepaalt het parlement en niet het kabinet.

Het conceptvoorstel voor de speciale coronawet grijpt diep in op grondrechten als het recht op vereniging, vergadering en demonstratie en dat is onaanvaardbaar.

Zoals u misschien nog wel weet uit de tijd dat u in de schoolbanken zat mogen zowel kabinet als Tweede Kamer met wetsvoorstellen komen. In de praktijk worden de meeste wetten ontworpen door gespecialiseerde ambtenaren in Den Haag, die vaak tientallen jaren, de meeste dagen van de week, een van de enorme kantoorkolossen bevolken, die al van tientallen kilometers afstand te zien zijn, als u bijvoorbeeld met de auto besluit naar de Hofstad af te reizen. Specialisten die broddelwerk leveren zijn weinig vertrouwenwekkend.

Het conceptvoorstel voor de coronawet ligt niet alleen onder vuur van linkse partijen als de SP, PvdA en GroenLinks en de academische wereld; ook De Raad van State, die tot taak heeft kabinet en parlement te adviseren over nieuwe wetgeving, vindt dat “een solide juridische basis ontbreekt voor het inperken van grondrechten”. Dezelfde zorgen werden afgelopen week geuit door de Nederlandse Orde van Advocaten en de Nationale Ombudsman.

Een conceptvoorstel voor een coronawet dat op zo weinig maatschappelijke steun kan rekenen kan alleen maar broddelwerk van de bovenste plank genoemd worden. Het is zeer twijfelachtig of onze gespecialiseerde ambtenaren in Den Haag binnen korte tijd met een acceptabel conceptvoorstel voor de coronawet komen.